Feiten
De vzw “Vlaams Netwerk van Verenigingen Waar Armen het Woord Nemen” (hierna: vzw Vlaams Netwerk) stelt een beroep in tot schorsing van de tenuitvoerlegging van een koninklijk besluit in het kader van de werkloosheidsreglementering*. Dit besluit heeft tot doel om een versterkte degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen te realiseren.
In een eerder arrest* wordt de vordering tot schorsing verworpen. De Raad van State stelt dat de vzw Vlaams Netwerk niet over het vereiste belang beschikt, waardoor de vordering niet ontvankelijk is.
Toch verzoekt de vzw tot voortzetting van de rechtspleging en stelt het een beroep in tot nietigverklaring van het koninklijk besluit.
Beslissing
De Raad van State verwerpt het beroep.
Motivering
Ontvankelijkheid
Een beroep tot nietigverklaring kan voor de Raad van State worden gebracht door elke partij die doet blijken van een benadeling of een belang. Er moeten twee voorwaarden zijn vervuld:
i. De partij dient door de bestreden administratieve rechtshandeling een persoonlijk, rechtstreeks, zeker, actueel en wettig nadeel te lijden
ii. De nietigverklaring moet haar een direct en persoonlijk voordeel verschaffen, hoe miniem ook.
Wanneer een vereniging, die niet haar persoonlijk belang aanvoert, voor de Raad van State optreedt, is vereist:
i. Dat haar maatschappelijk doel van bijzondere aard is en derhalve onderscheiden van het algemeen belang
ii. Dat zij optreedt ter verdediging van een collectief belang
iii. Dat haar maatschappelijk doel door de bestreden handeling kan worden geraakt
iv. Dat niet blijkt dat dit maatschappelijk doel niet of niet meer werkelijk wordt nagestreefd.
De vzw Vlaams Netwerk moet aantonen dat er een oorzakelijk verband bestaat tussen het koninklijk besluit en het nadeel dat zij lijdt.
Het maatschappelijk doel van de vzw betreft het opheffen van armoede en sociale uitsluiting in het bevoegdheidsgebied van de Vlaamse Gemeenschap en het Vlaamse Gewest. De Raad merkt op dat dit een zeer ruim maatschappelijk doel is, waarna wordt ingegaan op de argumentatie van de vzw. Zo meent de vzw Vlaams Netwerk dat haar maatschappelijk doel wordt geraakt aangezien het koninklijk besluit de kans vergroot dat werklozen in armoede zullen vervallen.
Het voorwerp van het beroep is een reglementair besluit dat de federale regelgeving ‘houdende de werkloosheidsreglementering’ wijzigt, om een versterkte degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen te realiseren. Volgens de Raad heeft dit op zich niet rechtstreeks te maken met het “opheffen van armoede en sociale uitsluiting”.
De vzw argumenteert dat een grote groep werklozen in de toekomst lagere uitkeringen zal genieten en daardoor in armoede dreigt te verzeilen. Volgens haar kan er een logisch en direct verband bestaan tussen de snellere daling in de tijd van werkloosheidsuitkeringen en de toename van armoede en sociale uitsluiting. Maar de Raad ziet geen rechtstreeks oorzakelijk verband. Het nadeel dat wordt veroorzaakt aan de vzw Vlaams Netwerk kan immers niet onderscheiden worden van het nadeel dat elke werkloze kan lijden bij de tenuitvoerlegging van het koninklijk besluit.
Voorts argumenteert de vzw Vlaams Netwerk nog dat “andere organisaties uit het middenveld met eveneens brede maatschappelijke doelstellingen meestal het rechtens vereiste belang [hebben] om voor de Raad van State op te treden”. Zij verwijst ook naar een arrest uit 2013, waarin de Raad het belang van de vzw heeft aangenomen. Maar de Raad stelt dat het hem verboden is uitspraak te doen bij wijze van algemene regel en als regel geldende beschikking. Er kan dus ook geen precedentwaarde worden afgeleid. Het aldaar bestreden besluit heeft namelijk niet hetzelfde voorwerp en dezelfde draagwijdte, en de verzoekende partij treedt in de voorliggende zaak niet op als gesprekspartner van de Vlaamse overheid, tot wiens bevoegdheidsgebied het statutair doel van de vzw beperkt is.
Tot slot verwijst de vzw Vlaams Netwerk naar rechtspraak van het Grondwettelijk Hof inzake het vereiste belang van de vzw voor dit rechtscollege. Maar ook dit argument schiet tekort. De Raad merkt namelijk op dat elk rechtscollege zelf beslist over de ontvankelijkheid van een vordering.
Integrale tekst van de beslissing
* RvS 20 december 2012, nr. 221.853
Opmerking:
De vzw “Vlaams Netwerk van Verenigingen Waar Armen het Woord Nemen” staat nu bekend als het “Netwerk Tegen Armoede”.
Trefwoorden
Vordering collectief belang; Belang ; Degressiviteit werkloosheidsuitkering