Feiten
Een consument wordt voor onbetaalde facturen gedagvaard door een intercommunale die instaat voor het leveren van water. Het bedrag van de factuur bedraagt 471,76 euro, te vermeerderen met de conventionele intrest van 8 %, een bedrag van 12,72 euro voor herinneringskosten en een bedrag van 80,66 euro als forfaitair schadebeding. De intercommunale vordert ook de volledige afsluiting van de waterlevering voor het onroerend goed waarvan het verbruik niet wordt betaald en/of op het huidige adres van de consument in het geval hij verhuisd is.
Beslissing
De rechter beveelt de heropening der debatten en stelt de zaak vast op een latere datum, zodat de verstek latende verweerder de kans krijgt om zich te verdedigen.
Motivering
De rechter oordeelt bij verstek omdat de verwerende partij niet aanwezig is op de zitting. De rechter zou een beslissing kunnen nemen voor het geschil, maar in deze zaak wenst hij dat de verweerder een kans krijgt om zich te verdedigen en om zich uit te spreken over de overeenstemming tussen de vordering van de leverancier en de gewestelijke wetsbepalingen in verband met de waterlevering.
De rechter somt de betalingsmodaliteiten op die voorzien zijn in de Watercodex1:
- In geval van wanbetaling heeft de leverancier het recht om tot invordering van de onbetaalde bedragen over te gaan, zolang hij de procedure eerbiedigt die door de Waalse regering zijn vastgesteld;
- Wanneer ze betalingsmoeilijkheden hebben kunnen de consumenten die recht hebben op sociale bijstand genieten van een sociaal tarief.
De rechter herhaalt ook de regels die voorzien zijn in het Algemeen reglement voor waterdistributie in het Waals Gewest2:
- De facturen dienen betaald te worden op de datum die vermeld is op de factuur. De consument beschikt over een termijn van minimum 15 dagen.
- In geval van niet-betaling binnen deze termijn moet een herinneringsbrief gestuurd worden naar de consument. De herinnering vermeldt de mogelijkheid voor de consument om te genieten van de tussenkomst van het sociaal waterfonds, maar ook een nieuwe betalingstermijn. De kosten verbonden aan het opsturen van de herinnering bedragen 4 euro en zijn ten laste van de consument.
- In geval van niet-betaling van de factuur binnen de termijn die vermeld is in de herinneringsbrief, gaat de leverancier over tot ingebrekestelling van de consument en stelt hij een nieuwe betalingstermijn van minimum 5 dagen vast. De kosten van deze procedure zijn ten laste van de consument. De ingebrekestelling herhaalt de mogelijkheid voor de consument om te genieten van de tussenkomst van het sociaal waterfonds via het OCMW. De consument kan vragen dat zijn gegevens niet worden vermeld op de lijsten die aan het OCMW worden meegedeeld.
- Indien de wanbetaling blijft duren kunnen de bedragen automatisch verhoogd worden.
Betekenis in ruimere context
Zoals hierboven vermeld kan de rechter een zaak bij verstek beoordelen, maar sinds 1 november 2015 werden zijn controlemogelijkheden beperkt.3 Sedertdien moet de rechter de vordering van de aanwezige partij toekennen, behalve indien zij ingaat tegen de openbare orde. Meestal beroepen leveranciers zich op hun algemene voorwaarden om bijkomende kosten aan te rekenen aan hun schuldenaars. Om van toepassing te zijn dienen de algemene voorwaarden zelf aan twee voorwaarden te voldoen:
- De consument moet de mogelijkheid hebben gehad om kennis te nemen van de algemene voorwaarden vooraleer het contract af te sluiten en
- Hij moet ze hebben aanvaard.
Zelfs indien de consument niet de moeite heeft gedaan om de algemene voorwaarden te lezen zijn ze van toepassing indien aan deze twee voorwaarden is voldaan.
De regel volgens dewelke de rechter eist dat de algemene voorwaarden aanvaard zijn geweest is echter niet van openbare orde.4 De rechter zou in dit geval dus gelijk moeten geven aan de leverancier zonder de mogelijkheid te geven aan de verstek gevende partij om zich op een later tijdstip te verantwoorden, behalve door middel van een beroep.
Integrale tekst van de beslissing
Referenties
1 Artikel D.232 en D.241 van de Waalse Watercodex, en art. 237.
2 Artikel 39, 40, 41 en 42 van het Algemeen reglement voor waterdistributie in het Waals Gewest.
3 Artikel 806 Gerechtelijk Wetboek.
4 S. Quintart, M. Charles en H. Marot, « Energie info Wallonie. Eclairez vos droits ! », 2016, p. 11-13.
Trefwoorden
Water; Schulden; Waterafsluiting; Vonnis bij verstek; Forfaitair schadebeding; Watercodex (Waals Gewest)