Op 5 december 2024 organiseerde het interfederaal Steunpunt tot bestrijding van armoede, in samenwerking met het Federaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling (FIDO), een seminarie over armoede-impactanalyse in beleidsvorming.
Heel wat beleidsmaatregelen kunnen een impact hebben op armoedesituaties en de toegang tot rechten in de verschillende levensdomeinen. Een ex ante armoede-impactanalyse, ook wel een ‘armoedetoets’ genoemd, is dan ook een belangrijk instrument voor beleidsmakers. Het helpt om de gevolgen van een voorgestelde maatregel of beleid op armoede te evalueren tijdens het besluitvormingsproces. Dit maakt het mogelijk om meer rechtvaardige en inclusieve beleidskeuzes te maken.
Het Steunpunt tot bestrijding van armoede wil met het seminarie een interfederaal overzicht geven van diverse praktijken en instrumenten in België met betrekking tot armoede-impactanalyse, en uitwisseling organiseren met de verschillende betrokken actoren (beleidsmakers, administraties, armoedeverenigingen…) rond de mogelijkheden en uitdagingen bij een dergelijke armoedetoets.
Tijdens deze dag hebben verschillende Vlaamse, Waalse en Brusselse experten ons 4 instrumenten en 4 praktijkvoorbeelden uit de verschillende overheidsniveaus van België voorgesteld.
Armoede-impactanalyse in België: voorstelling van 4 instrumenten
In de voormiddag verdiepten we ons eerst in de wettelijke en methodologische kaders van vier instrumenten van armoede-impactanalyse die in België worden toegepast.
Een regelgevingsimpactanalyse (RIA) op federaal niveau
Op federaal niveau evalueert de regelgevingsimpactanalyse (RIA) vooraf de potentiële gevolgen van wetsvoorstellen op economisch, sociaal en milieugebied, evenals de impact op de overheid.
De armoedetoets in Vlaanderen
De armoedetoets is het resultaat van een participatief proces waarmee de Vlaamse Regering onderzoekt (Departement Zorg) of haar regelgeving onbedoelde effecten heeft (of heeft gehad) op armoede, mensen in armoede of ongelijkheid die tot armoede kan leiden.
De impactadviezen van de Haut Conseil stratégique in Wallonië
De impactadviezen van de Haut Conseil stratégique (HCS) zijn gebaseerd op een impactanalyse van beleid, voorafgaand aan de uitvoering ervan, om zo de effecten te identificeren met betrekking tot de doelstellingen van de Waalse Regering (klimaat, tewerkstelling en armoedebestrijding).
Analyse van de impact op gelijke kansen bij de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel
De analyse van de impact op gelijke kansen van equal.brussels beoordeelt de impact van beleid, maatregelen en initiatieven met betrekking tot aspecten zoals geslacht, handicap, etnisch-culturele herkomst, seksuele voorkeur, genderidentiteit en -expressie, sociale afkomst en situatie.
Armoede-impactanalyse in België: voorstelling van 4 praktijkvoorbeelden
In de namiddag gingen we dieper in op de praktijk van armoede-impactanalyses. Het doel was om deelnemers inzicht te geven in de gebruikte methoden en benaderingen, de essentiële stappen voor betrouwbare bevindingen, en hoe deze resultaten daadwerkelijk invloed kunnen hebben op beleidsvorming.
Er kwamen 4 praktijkvoorbeelden aan bod:
Aanbevelingen om armoede-impactanalyses te versterken
Tijdens het seminarie heeft het Steunpunt verschillende aanbevelingen aangebracht om armoede-impactanalyses in beleidsprocessen te versterken.
Elke aanbeveling werd besproken met de verschillende sprekers en met het publiek. Een vijftigtal actoren uit het middenveld, de administraties, de politiek en het onderzoeksveld konden hun ideeën en suggesties hierover delen.
Na het seminarie zal het Steunpunt een nota uitwerken om de toepassing van armoede-impactanalyses op alle beleidsniveaus te versterken. Dit moet bijdragen aan effectievere beleidsmaatregelen die beter inspelen op de noden van mensen in armoede.
Heeft u suggesties of voorbeelden die hierbij van waarde kunnen zijn?
Laat het ons weten via [email protected].