Op 18 oktober 2024 werd voor het vijfde jaar op rij het aantal dak- en thuisloze personen geteld in drie regio’s in Vlaanderen.
Die dag brachten 40 steden en gemeenten de problematiek op hun grondgebied in kaart. Er werd geteld in:
- de Stad Aalst
- 17 gemeenten uit de regio Westhoek
- 22 gemeenten uit de regio Antwerpen
Duidelijke cijfers over de omvang van het fenomeen en over het profiel van de doelgroep zijn nodig voor een efficiënt beleid dat dak- en thuisloosheid bestrijdt.
Deze kaart toont waar de voorbije jaren werd geteld in Vlaanderen en Wallonië aan de hand van eenzelfde methode: een ‘point-in-time’ telling.
Hierbij wordt op één specifiek moment in de tijd op één specifieke plaats een spreekwoordelijke foto gemaakt van het aantal personen dat zich in een situatie van dak- en thuisloosheid bevindt.
De globale cijfers voor Vlaanderen
In Vlaanderen zijn naar schatting 20.363 personen dak- en thuisloos: 14.068 volwassenen en 6.295 kinderen (30,9 %)
Deze schatting is gebaseerd op de resultaten van alle tellingen die in de afgelopen 5 jaar (2020-2024) georganiseerd werden in niet minder dan 194 steden en gemeenten met de hulp van talrijke meetellende organisaties.
Ongeveer 30-40 % van de getelde personen zijn vrouwen. Deze vrouwen verblijven verhoudingsgewijs vaker in tijdelijke opvang voor thuisloze personen en bij familie of vrienden. Ze zijn ook vaak minder lang dakloos dan mannen.
Dak- en thuisloosheid = uitsluiting uit de woonmarkt
De tellingen brengen niet alleen de dakloze maar ook thuisloze personen in beeld: voor al deze personen geldt dat ze geen stabiele woonplek hebben en uitgesloten worden uit de woonmarkt.
De grootste groep personen verblijft in de meeste regio’s noodgedwongen tijdelijk bij vrienden of familie.
De tellingen doorbreken het stereotiepe beeld en tonen aan dat ‘de’ dakloze persoon niet bestaat.
‘Zichtbare dakloosheid’ vormt slechts het topje van de ijsberg. Het verblijven op straat, in de noodopvang of in een niet-conventionele ruimte (tent, wagen, kraakpand, …) is een realiteit in Vlaanderen. Hoewel dit vooral het geval is in de grote steden, zien we deze situatie overal.
Dak- en thuisloosheid is geen typisch stedelijk probleem
De extrapolatie voor Vlaanderen toont aan dat naar schatting 13 % van alle dak- en thuisloze volwassenen en 15 % van alle kinderen verblijft in een gemeente kleiner dan 15.000 inwoners. Ongeveer de helft verblijft in één van de 11 centrumsteden in Vlaanderen. Ongeveer 20 % leeft in steden en gemeenten tussen 15.000 en 50.000 inwoners.
Ongeveer 1 op 5 van alle volwassenen die in de openbare ruimte verblijven, doet dit in een gemeente of stad met minder dan 50.000 inwoners.
Hoewel er verschillen zijn in de verblijfssituaties tussen kleinere gemeenten en steden, is er weinig verschil in de profielkenmerken van de personen die dak- of thuisloos zijn in kleinere gemeenten en in steden.
Resultaten van de tellingen in Aalst, de Westhoek en 22 gemeenten rond Antwerpen
Bij de ‘Point-in-time tellingen’ 2024 werden in de drie regio’s in Vlaanderen in totaal 2.413 personen in kaart gebracht: 1.627 volwassenen en 786 kinderen.
In Aalst, 17 gemeenten van de regio Westhoek en 22 gemeenten rond Antwerpen werden respectievelijk 443, 688 en 1.282 volwassenen en kinderen geteld.
Het percentage minderjarigen in deze drie regio’s ligt gemiddeld op 32,6 %. Deze kinderen zijn direct betrokken en delen dus de dak- of thuisloze situatie van hun ouders. Ze verblijven voornamelijk in opvang of tijdelijk verblijf (44,1 %), tijdelijk bij familie en vrienden (22,5 %) en in woningen met dreigende uithuiszetting (16,7 %). Ook al verblijven ze niet op straat, toch is hun leefsituatie zeer onstabiel.
In dit rapport vindt u de extrapolaties voor Vlaanderen.
Voor elke telregio is er een infofiche en een meer gedetailleerd cijferrapport.
Het cijferrapport geeft naast de cijfers ook een inkijk in de context, de profielkenmerken alsook de belangrijkste lessen die getrokken kunnen worden uit deze tellingen voor de regio:
- De infofiche en het cijferrapport van 17 gemeenten uit de Westhoek
- De infofiche en het cijferrapport van de Stad Aalst
- De infofiche en het cijferrapport van 22 omliggende gemeenten van Antwerpen
In het globaal rapport voor Vlaanderen en Wallonië (beschikbaar vanaf begin april 2025) vindt u de cijfers van de telregio’s en de extrapolaties voor beide gewesten met tendenzen en algemene conclusies uit de tellingen dak- en thuisloosheid van oktober 2024.
In deze video (2025) getuigen drie mannen en een vrouw over hun leven in dak- en thuisloosheid
Op vraag van de geïnterviewde personen, kan deze video of delen ervan niet getoond worden op nieuwskanalen, noch op officiële televisiekanalen.
Ook de voorbije jaren getuigden mensen die in dak- en thuisloosheid leven:
Op 27 maart 2025 werden de resultaten voorgesteld en toegelicht op een webinar:
Het webinar kende volgend verloop:
- Verwelkoming door het interfederaal Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting
- Presentatie van de methode, resultaten en extrapolatie door LUCAS KU Leuven
- Videogetuigenis van dak- en thuisloze personen
- Panelgesprek over opvallende tendensen en mogelijke oplossingen, vragen door deelnemers via chat. Moderatie door Henk Van Hootegem, coördinator van het interfederaal Steunpunt. Panelleden:
- Koen Hermans – LUCAS KU Leuven
- Jörgen Van Ginderdeuren – Straathoekwerker, Stad Aalst
- Annemie Van Hofstraeten – Bethanië (GGZ)
- Phaedra Caron, Back On Track
We verzoeken pers en media om geen stereotiepe beelden te gebruiken om dak- en thuisloosheid te illustreren. Deze beeldbank kan eventueel geconsulteerd worden: Images of Homelessness | Welzijn13
Pers:
- De Morgen – Donderdag 27/03/2025
- VRT NWS – Donderdag 27/03/25
- HBVL – Donderdag 27/03/25
- Belga Wire – Donderdag 27/03/25
- Focus WTV – Donderdag 27/03/25
- GVA – Donderdag 27/03/25
- GVA – Donderdag 27/03/25
- HLN – Donderdag 27/03/25
- Dender Journaal – Donderdag 27/03/25
- Het Nieuwsblad – Donderdag 27/03/25
- Persinfo – Donderdag 27/03/25
- HLN – Donderdag 27/03/25
- VRT NWS journaal – Donderdag 27 maart 2025
- RTBF Actus – Donderdag 27/03/25
- Knack – Donderdag 27/03/25
Andere kanalen:
Tellingen in Wallonië
Op 18 oktober 2024 werd geteld in 48 steden en gemeenten van de regio’s Verviers, Namen en Charleroi met financiering gedeeltelijk in het kader van een Europees project (Charleroi en Namen) en door het Observatoire Wallon du Sans-Abrisme (Verviers). CIRTES – UC Louvain biedt de wetenschappelijke ondersteuning.
Het Observatoire Wallon du Sans-Abrisme publiceert de resultaten begin april 2025.
De cijfers van Wallonië zijn ook opgenomen in het globaal rapport voor Vlaanderen en Wallonië (beschikbaar begin april).
Tellingen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Op 6 november 2024 werd geteld in 19 Brusselse gemeenten.
Bruss’help coördineert deze tellingen en publiceert de resultaten in juni 2025.
Meer info vindt u hier.
Met deze nieuwe cijfers gaat de Vlaamse overheid aan de slag.
De tellingen zijn onderdeel van het Vlaams actieplan ter voorkoming en bestrijding van dak- en thuisloosheid.
Ook in 2025 organiseert het Steunpunt tot bestrijding van armoede de tellingen op vraag van de Vlaamse overheid die de tellingen financiert. De tellingen gebeuren met de wetenschappelijke ondersteuning van LUCAS KU Leuven.
